U-Anju Goel, MD, Master of Public Health, ungudokotela oqinisekisiwe webhodi onguchwepheshe kwezempilo yomphakathi, izifo ezithathelwanayo, isifo sikashukela, kanye nenqubomgomo yezempilo.

U-Anju Goel, MD, Master of Public Health, ungudokotela oqinisekisiwe webhodi onguchwepheshe kwezempilo yomphakathi, izifo ezithathelwanayo, isifo sikashukela, kanye nenqubomgomo yezempilo.
Cishe unyaka ngemuva kokutholakala kwecala lokuqala lesifo se-coronavirus (COVID-19) e-United States ngo-2019, kusukela ngoFebhuwari 2, 2021, bangaphezu kwezigidi eziyi-100 abantu abangenwe yileli gciwane kanti abantu abayizigidi ezi-2.2 bashonile emhlabeni jikelele.Leli gciwane, elaziwa nangokuthi i-SARS-CoV-2, lidala izinselele ezinzima zesikhathi eside ezingokomzimba nezingokwengqondo kwabasindile.
Kulinganiselwa ukuthi u-10% weziguli ze-COVID-19 ziba abahambi bamabanga amade, noma abantu abasenezimpawu ze-COVID-19 amasonto noma izinyanga ngemuva kokutheleleka.Iningi labathuthi bamabanga amade be-COVID bahlolwe ukuthi abanalesi sifo.Njengamanje, kuncane okwaziwayo ngezimoto zokuthutha ezihamba amabanga amade e-COVID.Kokubili abantu abanezifo ezimbi kakhulu kanye nabantu abanezimpawu ezithambile bangaba abathuthi bamabanga amade.Izimpawu zesikhathi eside ziyahlukahluka kumuntu nomuntu.Umphakathi wezokwelapha usasebenza kanzima ukuthola izimbangela kanye nezici zobungozi zalezi zinkinga zezempilo zesikhathi eside ezivela ku-COVID-19.
I-coronavirus entsha iyigciwane le-multifunctional.Ithinta kakhulu isimiso sokuphefumula, kodwa njengoba isifo sibhebhetheka, kuyacaca ukuthi leli gciwane lingabangela umonakalo omkhulu kwezinye izingxenye eziningi zomzimba.
Njengoba i-COVID-19 ithinta izingxenye eziningi zomzimba, ingabangela izinhlobonhlobo zezimpawu.Ngisho nangemva kokuba ukugula okunzima sekudlule, lezi zimpawu ziyoqhubeka, zihlasele ezinye noma zonke zesimiso somzimba esifanayo.
Njengoba i-coronavirus entsha iwuhlobo olusha lwegciwane, luncane ulwazi mayelana nemiphumela yesikhathi eside yesifo esisidalayo.Akukho ngisho nokuvumelana kwangempela kokuthi ungasibiza kanjani isimo sesikhathi eside esivela ku-COVID-19.Amagama alandelayo asetshenzisiwe:
Ochwepheshe futhi abaqiniseki ukuthi bazichaza kanjani izifo zesikhathi eside ezihlobene ne-COVID.Olunye ucwaningo lwachaza i-COVID-19 yangemva kokuvela kwe-acute njengamaviki angaphezu kwama-3 kusukela ekuqaleni kwezimpawu zokuqala, kanye ne-COVID-19 engapheli njengamaviki angaphezu kwayi-12.
Ngokwemininingwane evela kwaCenters for Disease Control and Prevention (CDC), izimpawu ezinhlanu ezivame kakhulu zabathuthi bebanga elide be-COVID yilezi:
Akubona bonke abantu abathutha i-COVID amabanga amade abanezimpawu ezifanayo.Umbiko uhlonze izimpawu ezingafinyelela kwezingama-50 ezihlobene nesifo se-COVID sesikhathi eside ngophenyo lwabathuthi be-COVID amabanga amade abayi-1,500.Ezinye izimpawu ezibikiwe zabathuthi bebanga elide be-COVID zifaka:
Ababhali bombiko wophenyo baphethe ngokuthi izimpawu zabathutha amabanga amade be-COVID ziningi kakhulu kunalezo ezisohlwini lwamanje lwewebhusayithi ye-CDC.Imiphumela yocwaningo iphinde ikhombise ukuthi ngaphezu kwamaphaphu nenhliziyo, ubuchopho, amehlo, nesikhumba kuvame ukuthinteka ngesikhathi sokuthutha amabanga amade kwe-COVID.
Kusekuningi okumele sikufunde mayelana nemiphumela yesikhathi eside ye-COVID-19.Akukacaci ukuthi kungani abanye abantu beba nezimpawu ze-COVID.Ithiyori eyodwa ehlongozwayo ithatha ngokuthi kungenzeka ukuthi leli gciwane likhona emzimbeni wabathuthi bebanga elide be-COVID ngendlela ethile encane.Enye inkolelo-mbono iphakamisa ukuthi ngisho nangemva kokuba ukutheleleka sekudlule, amasosha omzimba wabathuthi abahamba ibanga elide azoqhubeka nokusabela ngokweqile.
Akukacaci ukuthi kungani abanye abantu benezinkinga ze-COVID ezingamahlalakhona, kanti abanye sebeluleme ngokuphelele.Zombili izehlakalo ezimaphakathi ukuya kwezinzima ze-COVID kanye namacala athambile abike imiphumela yesikhathi eside.Kubonakala sengathi zithinta abantu abaningi abahlukene, kuhlanganise nabantu abanezifo ezingelapheki noma abangenazo, abancane nabadala, kanye nabantu abalaliswe esibhedlela noma cha.Okwamanje ayikho imodeli ecacile yokuthi kungani umuntu esengozini enkulu yezinkinga zesikhathi eside ngenxa ye-COVID-19.Ucwaningo oluningi luyaqhubeka ukuze kuphenywe izimbangela nezici zobungozi.
Abathuthi abaningi be-COVID-19 abahamba amabanga amade abakaze bathole ukuqinisekiswa kwaselabhorethri kwe-COVID-19, futhi kwenye inhlolovo ingxenye yesine kuphela yabaphendulile ibike ukuthi bahlolelwe lesi sifo.Lokhu kuholela ekutheni abantu basole ukuthi izimpawu zabathutha amabanga amade be-COVID akuzona ezangempela, futhi abanye abantu babika ukuthi izimpawu zabo eziqhubekayo azithathwa ngokungathi sína.Ngakho-ke, noma ungakaze uhlolwe ukuthi une-HIV ngaphambilini, uma usola ukuthi unezimpawu ze-COVID zesikhathi eside, sicela ukhulume futhi ubuze udokotela wakho.
Okwamanje akukho ukuhlolwa kokuxilonga izinkinga zesikhathi eside ze-COVID-19, kodwa ukuhlolwa kwegazi kungasiza ukuhlonza izinkinga zesikhathi eside ze-COVID-19.
Uma ukhathazekile nge-COVID-19 noma i-X-ray yesifuba edala umonakalo enhliziyweni yakho, udokotela wakho angase futhi ayale ukuhlolwa okufana ne-electrocardiogram ukuze aqaphe noma yimuphi umonakalo wamaphaphu.IBritish Thoracic Society incoma ukwenziwa kwesifuba ngeX-ray kubantu abanesifo esinzima sokuphefumula esihlala amasonto ayi-12.
Njengoba nje ingekho indlela eyodwa yokuxilonga i-COVID yamabanga amade, akukho ukwelashwa okukodwa okungenza zonke izimpawu ze-COVID zihambe.Kwezinye izimo, ikakhulukazi ukulimala kwamaphaphu, izinguquko zingase zibe unomphela futhi zidinga ukunakekelwa okuqhubekayo.Esimeni sesimo esinzima se-COVID noma ubufakazi bokulimala unomphela, udokotela wakho angase akudlulisele kuchwepheshe wokuphefumula noma wenhliziyo.
Izidingo zabantu ababhekene nezinkinga zesikhathi eside ze-COVID zinkulu.Abantu abagula kakhulu futhi abadinga ukushaywa umoya ngemishini noma i-dialysis bangase babhekane nezinselele zempilo eziqhubekayo phakathi nokululama kwabo.Ngisho nabantu abanesifo esingatheni bangase babhekane nokukhathala okungapheli, ukukhwehlela, ukuphefumula kanzima, nokucindezeleka kwangemva kokuhlukumezeka.Ukwelashwa kugxile enkingeni enkulu obhekene nayo, enomthelela omkhulu emandleni akho okubuyela endleleni yokuphila evamile.
Izinkinga ezikude ze-COVID nazo zingaxazululwa ngokunakekelwa okusekelayo.Ziningi izinto ongazenza ukuze ugcine umzimba wakho uqinile futhi unempilo ngoba ungalwa negciwane futhi ululame.Lokhu kubandakanya:
Ngeshwa, ngenxa yokuthi izinkinga zesikhathi eside ze-COVID-19 zintsha kakhulu futhi ucwaningo ngazo lusaqhubeka, kunzima ukusho ukuthi izimpawu eziphikelelayo zizoxazululwa nini nokuthi angakanani amathuba okuba abathuthi bamabanga amade be-COVID-19.Abantu abaningi abane-COVID-19 bazobona izimpawu zabo zishabalala emasontweni ambalwa.Kulabo abanezinkinga eziqhubekayo izinyanga ezimbalwa, kungase kubangele umonakalo unomphela, okuholela esimweni sempilo esingapheli.Uma izimpawu zakho ziqhubeka isikhathi esingaphezu kwamasonto ambalwa, sicela ubone udokotela.Bazokusiza ukukuqondisa ekubhekaneni nanoma yiziphi izinkinga zempilo eziqhubekayo.
Ukubhekana nezinguquko zesikhathi eside kuzimpawu ze-COVID-19 kungase kube isici esinzima kakhulu senqubo yokutakula.Kubantu abasha abaphila impilo esebenzayo, ukukhathala nokuntuleka kwamandla kungaba nzima ukubhekana nakho.Kwasebekhulile, izinkinga ezintsha ezivela ku-COVID-19 zingase zengeze ezimweni eziningi ezikhona futhi zenze kube nzima kakhulu ukusebenza ngokuzimela ekhaya.
Ukwesekwa okuqhubekayo okuvela emndenini, abangani, izinhlangano zomphakathi, amaqembu aku-inthanethi, nochwepheshe bezokwelapha bonke bangakusiza ukuthi ubhekane nemiphumela yesikhathi eside ye-COVID-19.
Ziningi ezinye izinsiza zezimali nezokunakekelwa kwezempilo ezingasiza abantu abangenwe yi-COVID-19, njenge-Benefits.gov.
I-COVID-19 isithinte izigidi zabantu emhlabeni wonke, futhi kwabanye, ilethe izinselele zempilo ezintsha nezihlala njalo.Izimpawu ze-COVID ehamba amabanga amade zingahlala amasonto noma ngisho izinyanga, noma igciwane lingase libangele ukulimala okungapheli ezithweni ezifana nenhliziyo namaphaphu.Ukulahlekelwa ngokomzwelo nokucindezeleka kokuzihlukanisa okubangelwa izinkinga ezintsha zempilo kungase kube nzima ukubhekana nakho, kodwa yazi ukuthi awuwedwa.Amalungu omndeni, abangani, izinsiza zomphakathi, nabahlinzeki bezempilo bonke banganikeza ukwesekwa ekubhekaneni nezinkinga eziqhubekayo ezibangelwa i-COVID-19.
Bhalisela iphephandaba lethu lamathiphu ezempilo wansuku zonke ukuze uthole amathiphu ansuku zonke angakusiza uphile impilo enempilo.
Rubin R. Njengoba isibalo sabo sikhula, uchwepheshe we-COVID-19 “we-porter wamabanga amade”.umagazini.Septhemba 23, 2020. doi: 10.1001/jama.2020.17709
Izikhungo Zokuvimbela Nokulawula Izifo.Amathrendi enanini lamacala e-COVID-19 nokufa okubikwe ku-CDC yizifunda/izindawo zase-United States.Kubuyekezwe ngoFebhuwari 2, 2021.
Izikhungo Zokuvimbela Nokulawula Izifo.Umuthi wokugomela i-COVID-19: Siza ukukuvikela ku-COVID-19.Kubuyekezwe ngoFebhuwari 2, 2021.
U-Mokhtari T, u-Hasani F, u-Ghaffari N, u-Ebrahimi B, u-Yarahmadi A, u-Hassanzadeh G. COVID-19 kanye nokwehluleka kwezitho eziningi: ukubuyekezwa okulandisayo kwezinqubo ezingaba khona.J Mol Histol.Okthoba 2020 4:1-16.doi: 10.1007/s10735-020-09915-3
Greenhalgh T, Knight M, A'Court C, Buxton M, Husain L. Ukuphathwa kwe-post-acute covid-19 ekunakekelweni okuyisisekelo.BMJ.Agasti 11, 2020;370: m3026.doi: 10.1136/bmj.m3026
Izikhungo Zokuvimbela Nokulawula Izifo.Imiphumela yesikhathi eside ye-COVID-19.Kubuyekezwe ngoNovemba 13, 2020.
I-Indiana University School of Medicine kanye ne-Survivor Corps.Umbiko wophenyo wezimpawu ze-COVID-19 "zokuthutha amabanga amade".Ikhishwe ngoJulayi 25, 2020.
UC Davis Health.Abathwali abahamba amabanga amade: kungani abanye abantu benezimpawu zesikhathi eside ze-coronavirus.Kubuyekezwe ngoJanuwari 15, 2021.
Iqembu lokusekela lepolitiki ye-COVID-19.Bika: Kubukeka kanjani ukululama kwe-COVID-19?Ikhishwe ngoMeyi 11, 2020.
Marshall M. Ukuhlupheka okuhlala njalo kwabathuthi abahamba amabanga amade be-coronavirus.yemvelo.Septhemba 2020;585(7825): 339-341.doi: 10.1038/d41586-020-02598-6


Isikhathi sokuthumela: Jul-09-2021